REVISTĖ
E PĖRMUAJSHME
INFORMATIVE,
KULTURORE E SHOQĖRORE
Boton:
Shoqata
pėr kulturė
"
Dom Gjon Buzuku"
Kryeredaktor:
Simė
Gjon Dobreci
Zėvendėskryeredaktor:
Gjekė
Gjoni
Redaksia:
Mr.
Riza Rexha,
prof.dr.
Ruzhdi Ushaku, dr. Lukė Gjokaj,
dom
Nikė Ukgjini, Loro Markiqi,
Ali Gjeēbritaj,
Qazim
Muja
Fotoreporterė:
Cuf
Lika, Vahid Ceni,
Rozafa,
Foto Arb
Adresa
e redaksisė:
26
Nėntori, p.n
Nr.tel.
085 412-462,
o69
441-943
Nr.
i llog.rrjedhėse:
55140-678-007-0022-129
Revista
ėshtė rregjistruar nė Sekretariatin Republikan
pėr Informata tė Malit tė Zi nė
numrin
rendor 04 / 01- 466
Dorėshkrimet
dhe fotografitė nuk kthehen
|
Gjura
i Macit Nik' sė Dabanj
Legjenda
e Shestanit edhe nji version
Me
kėnaqsi e lexova n'Buzuk shkrimin pėr Shestan. T'gjilla ato qi ishin
shkruo janė t'vėrteta, por janė t'lanuna shum gjana. Ktu n'Tivar,
kojshi me muo, banon plaku Pjetėr Nika, 88 vjeēar, pej Gjuraēit (Shestani
Posht). Aj isht shum i zgjuot lle di shum pėr Shestanin. Po ja u nisinj
kalximin e tij, me gjill qi nuk di a do t'pranoni me e botuo.
kliko
pėr mė shumė |
Sima
i Gjonit Niks Kolė Niks
Gjuha
shqype e Shestanit
Dokumentet,
tgjidha shkrimet e moēme thonė, qi nShestanin Nalt dhe nShestanin
Posht, isht folė shqyp, isht knue shqyp ndyzene e dazma, e, si thotė
pėr Shestanasit nji misionarė apostolik tpara 150 vjetve, ata
janė Shqiptar tvėrtetė. Mesha nė kishė ishtė mājtė nė
gjuhėn shqype; don Gjon Buzuku,
Shestanas, tpara 450 vjetve, shkroj Mesharin ngjuhėn shqype.
kliko
pėr mė shumė |
Gjekė
Gjonaj
Dedė
Gjo Luli
Me
rastin e 87-vjetorit tė vdekjes
Tė
kujtosh figurat e shquara tė kombit ėshtė pėrgjegjėsi, por edhe
krenari. Kur shkruan pėr ta zemra tė mbushet me gėzim, por edhe me
mall. Nė kėtė pozitė ndodhem edhe unė, kur po pėrkujtoj patriotin
dhe luftėtarin trim tė pamposhtur Dedė Gjo Lulin nga Bardhajt e Hotit -
Malėsi e Madhe. Ishte burrė i njohur dhe i nderuar si rrallė kush. E
njohėn dhe e respektuan jo vetėm luftėtarėt nė fushėn e betejės,
por edhe njerėzit e thjeshtė, tė rinj, e tė moshuar. Ky vigan i
Malėsisė sidomos shquhej me ndjenja atdhetare. Personaliteti i tij nė
Hot e mė gjėrė nė Malėsi ishte i njė rėndėsie tė veēantė , si
burrė nė zė, i urtėsisė, trimėrisė dhe i komunikimit tė ēiltėr.
Kishte peshėn e fjalės e tė veprimit nė tėrė fshatrat e Hotit.
kliko
pėr mė shumė
|
Ranka
Mishkoviq
Shqipėria
vend i kontrasteve
Nė
Shqipėri pas rėnies sė sistemit diktatorial tė Enver Hoxhės ka
ndryshuar shumėēka, edhe pse vėrehen gjurmėt e sė
kaluarės. Gjėja e parė qė tė bie nė sy ėshtė mungesa e
shenjave tė komunikacionit dhe tezgjet e shitoret e shumta . Pranė
rrugės pamė mishtoret e lėvizshme, bagėti tė prera tė
vjerrura nė dru, copa mishi tė pambuluar nė tavolinė. Kjo pamje te
shumica e vizitorėve le pėrshtypje tė ēuditshme, edhe pse edhe te ne
nė Mal tė Zi vėrehen pamje tė tilla. kliko
pėr mė shumė
|
Pjetėr
Ivezaj, historian
"ALBANIA"
105 VJETORI I NUMRIT TĖ PARĖ
Me
25 mars u mbushėn 105 vjet tė daljes sė numrit tė parė tė revistės
"Albania" tė Faik Konicės. Kjo revistė pati jetėn e gjatė
12 vjet ( 1897-1909) Filloi tėė dalė nė kohėn kur lufta pėr
emancipimin e popullit shqiptar kishte marrė hov, por kėrrkonte angazhim
edhe mė tė madh dhe mė bindės. Ishte mė tepėr se e nevojshme, nga
aspektet e shumta, tė theheshin shumė qėndrime dhe mendime tė gabuara
mbi shqiptarėt qė jetonin nė botėn e atėhershme evropiane, se komb
shqiptar nuk ka, se nuk ekziston populli shqiptar, se ekzistojnė vetėm
disa fise : Hoti, Gruda, Kelmendi, Mirdita... kliko
pėr mė shumė
|
Dom
Nikė Ukgjini
Atdhetari
dom Nikollė Noga - Tusha
(1895-1946)
Kleriku
i nderuar i kishės katolike dom Nikollė Noga Tusha, u lind
buzė liqenit tė Shkodrės nė Shirokė nė vitin 1895. Shkollėn
fillore e kreu nė vendlindje, ndėrsa gjimnazin dhe dy vitet e studimeve
filozofike nė SARZANA (Itali).
Pastaj vazhdoi studimėt teologjike nė GjENOVA tė Italisė, tė cilat i
pėrfundoi nė vitin 1919.
Dom Nikolla, pas shugurimit nė vitin 1919, nė shenjė nderimi qė pati
ndaj figurės sė Zojės sė Kėshillit tė Mirė (e cila qė
nga 1896 njifet si Mbrojtėsja e Popullit Shqiptarė ), mė
entuziazėm pėrshpirtėrie e tha meshėn e parė nė shenjtėrorėn e
Gjenezzanos.
kliko
pėr mė shumė
|
Naim
dhe Sami Flamuri, Melbourn
Intelektualėt
shqiptarė
dhe bektashizmi
Shumė
personalitete tė shquara , shqiptarė dhe tė huaj, kanė shkruar pėr
bektashizmin dhe bektashianėt, pėr besimin dhe cilėsitė, pėr vlerat
dhe kontributet qė ata i dhanė kulturės shqiptare. Mjafton ta nisim me
korifeun - Naim Frashėrin e me Samiun,
me Gjysh Ali Gjirokastrėn e me Abdy Frashėrin, me Mit'hat Frashėrin e
me Evlia Ēelebiun, me Natali Claire e me Hafėz Ali Korēėn, me Syrja
Vlorėn e me Edwin E. Jacques, me Faik Konicėn e me bijėn e
Gjirokastrės, Musine Kokalarin. Tė gjitha kėto mendje tė larta panė
dhe gjetėn tek bektashizmi shprehjen mė tė ēlirėt tė dėshirės se
atdheu ėshtė mbi tė gjitha, se atdheu ėshtė mėmė e atė, ėshtė
gjuhė dhe vetvete, ėshtė besim dhe fe. Pikėrisht kėto shenja i pa
"toska i madh", Abdyl Frashėri, kur pėrpjekjet pėr
mėvehtėsi i mbėshteti nė "babatė bektashjanė" tė teqeve
nė tė cilat u shtrua si mik e si bir pėrkrah tė mirit baba Alush
Frashėri; kėto gjurmė bektashiane ndoqi edhe Edwin Jacques kur theksoi
se ishin krerėt bektashianė ata qė dolėn haptas nė pėrdorimin e
gjuhės shqipe. kliko
pėr mė shumė |
Gj.Gjonaj
Edhe
pse larg nė mėrgim nuk e harrojnė traditėn
Shoqata
Don Gjon Buzuku - dega nė Ēikago u formua mė 18 dhjetor 2000. Qėllimi
i saj ėshtė tė afirmojė, kulutrėn, folklorin, doket dhe zakonet e
shqiptarėve, nė veēanti shestanasve, tė cilėt jetojnė nė Shtete tė
Bashkuara tė Amerikės. Dėshira e drejtuesve tė kėsaj shoqate, nė
krye me zotėri Lekė Briskun ėshtė qė fėmijėt e shestanasve nė
Amerikė mos tė harrojnė se nga janė dhe tė ruajnė identitetin e tyre
kombėtar.
kliko
pėr mė shumė
|
Fran
Maroviqi,
Ēikago
Vendlindjes
kliko
pėr mė shumė
Mara,
e shoqja
e Pjetėr Markushit
Ēikago
Pėr
veshjen e Shestanit
kliko
pėr mė shumė |
|
dr.
Pjetėr Gjuravēaj & dr. Gjergj Gjuravēaj
Vajtimet
e grave dhe gjamėt e burrave
nė
Malėsinė e Madhe
(Hot, Grudė, Triepsh dhe Kojė ) - 4
kliko
pėr mė shumė |
|
Kanga
e Kalasė sė Shkodrės
kliko
pėr mė shumė
Vajtim
pėr Kolė Prėlokėn Gegaj
kliko
pėr mė shumė |
|
Dr
Simė Gjon Dobreci
Ulqini
florini
Me
rastin e botimit tė punimeve pėr turizmin
shėndetėsor nė Ulqin
Mė
17 e 18 shkurt 2001 nė Ulqin u mbajtė sim-poziumi Mundėsitė e
zhvillimit tė turizmit shėndetėsor nė Ulqin. U paraqitėn tė
dhėnat dhe pikpamjet e ekspertėve profesionalė dhe shkencorė tė
mjekėsisė dhe tė lamive tė tjera. Mė parė dy fjalė pėr Ulqinin.
kliko
pėr mė shumė |
|
Nikollė
Camaj
Shumė
(pak) informim
nė gjuhėn shqipe
Shqiptarėt
nė Mal tė Zi, edhe pse me kushtetutė u garantohet e drejta pėr
informim nė gjuhėn amtare, ende nuk e shfrytėzojnė, apo mė mirė tė
them, ende nuk u ėshtė mundėsuar, qė plotėsisht ta gėzojnė kėtė
tė drejtė elementare.
Megjithatė ka do kohė qė, sė paku tė enjtėve, nėse dėshirojmė,
kafen e mengjesit mund ta shijojmė
duke lexuar shtypin tonė. Paraqitja e kėsaj mundėsie, me daljen nė
dritė tė tė pėrjavshmes, aq gjatė tė pritur "Koha javore"
padyshim se ishte njė freski pėr shqiptarėt nė Mal tė Zi. Nė fakt,
ne sferėn e informimit shqip nė Mal tė Zi, kėto vitet e fundit, ka
pasur lėvizje pėr tė mirė, ka pasur hecje pėrpara, ndonėse jo tė
mjaftueshme. Duke shfrytėzuar mundėsit ligjore, kohė pas kohe, u
paraqitėn njė numėr i konsiderueshėm revistash, gazetash e
radiotelevizionesh private. kliko
pėr mė shumė |
|
Dr
Ruzhdi Hasanaga
Trikineloza
Trikineloza
ėshtė sėmundje parazitare (e shkaktuar nga larva Trichinella spiralis),
njė zoonozė qė bartet prej kafshėve nė njerėz. Paraziti ėshtė I
pėrhapur nė shumė vende tė botės, shkakton dėme tė mėdha jo vetėm
nė rritjen e derrave, por rrezikon edhe
shėndetin e njerėzve. Lufta kundėr kėsaj sėmundje kėrkon shpenzime
tė mėdha dhe pėrsonel tė specializuar. Kohėve tė fundit, sėmundja
ėshtė vu re edhe nė territore ku nuk ka qenė mė heret, ēka paraqet
njė problem shėndetėsor mė tė madh se ēėshtė menduar.
kliko
pėr mė shumė
|
|
S.D.
Musa
Can Duli
1924
-1996
Musa
Can Duli u lind nė Ulqin mė 1924. Shkollėn fillore e kreu nė
vendlindje Pėr shkak tė kushteve tė vėshtira u detyrua tė shkojė nė
Shqipėri pėr tė gjetur punė. Nė vitin 1942 shkoi nė Tiranė te dajat.
Atje mbaroi kursin pėr infermier. Mė pas
u punėsua nė spitalin italian, ku punoi dy vite me mjekė tė njohur,
siē ishin dr. Anagnosti, dr. Groti dhe dr. Matroni. Nė vitin 1946 iu
bashkangjitė Brigadės sė 13 shqiptare nė Ohėr,
kliko
pėr mė shumė |
|
Prof.
dr. Tefik Bekteshi,
Prishtinė
Femrat
dhe
sėmundja e zemrės
Tė
jeshė mashkull do tė thotė tė jeshė mė i rrezikuar nga sėmundja e
zemrės dhe nuk ėshtė ēudi se femrat janė tė brengosura pėr zemrat e
meshkujve. Po, a duhet femrat tė brengosen pėr zemrat e tyre? A janė
ato nė rrezik nga sėmundja e zemrės? Sėmundja iskemike e zemrės (apo
sėmundja koronare emri rjedh nga arteriet koronare qė dėrgojnė
gjakun nė muskulin e zemrės pėr ta ushqyer) ėshtė vrasėsi numėr
njė i femrave! Nė SHBA afro 500.000 femra vdesin ēdo vit nga format e
ndryshme tė sėmundjeve tė zemrės, e qė ėshtė dy herė mė tepėr se
nga tė gjitha tumorėt malinj sė bashku.
kliko
pėr mė shumė
|
|
KRIJUESIT
TANĖ
kliko
pėr mė shumė |