BUZUKU NR 21

 

REVISTĖ E PĖRKOHSHME

INFORMATIVE, KULTURORE

E SHOQĖRORE

Boton:

Shoqata pėr kulturė " Dom Gjon Buzuku"

Kėshilli programor:

Gjergj Pepgjoni, Mr. Rrok Gjolaj,

prim.dr.Gani Karamanaga, prof.dr. Mentor

Disha, prof.dr.Hysni Hoxha, prof.dr.Jahja

Dranēolli, Vera Kovaēi, Lekė Brisku, Mitėr

Pekaj, Gjystina Dabaj, Gjergj

Perkolaj, Zef Kovaēi, Mark Junku, Gjurė

Dabaj, Lubo Lukiqi

Kryeredaktor:

Simė Gjon Dobreci

Ndihmės i kryeredaktorit

Gjekė Gjonaj

Redaksia:

Mr. Riza Rexha, prof.dr. Ruzhdi Ushaku,

Prof. Dr. Hajrullah Koliqi, Idriz Ulaj, Loro

Markiqi, Ali Gjeēbritaj, Pjetėr Ivezaj, dr.Lukė

Gjokaj, Kolė Camaj, Zef Lukiqi, Drane

Marvuēiqi, Gjokė Dabaj

Fotoshėrbimi:

Foto Studio Ars, Foto Rozafa, Foto Arb, Art

Foto Prishtinė, Foto Bruno

Realizimi artistik:

Fisnik Dobreci & Gazmend Ēitaku

Adresa e redaksisė:

Bulevardi Gjergj Kastrioti Skėnderbeu

Nr.tel. 085 401-384, 069 441-943

www.buzuku.cg.yu

E-mail: fdobreci@cg.yu; loromark@cg.yu

Revista ėshtė rregjistruar nė Sekretariatin

Republikan pėr Informata tė Malit tė Zi,

nr. 04 / 01- 466

Shtypshkronja Grafo, Podgoricė

Dorėshkrimet dhe fotografitė nuk kthehen

Numri i llogarisė rrjedhėse

Banka komerciale malazeze A.D.

Ekspozitura Ulqin Nr. 510-0-40

Thirrje ne Nr. 510270393491001825

 

 

Shoqata Katolike Shqiptare nė Australi

 Shkelqėsi tė ndritura

Kam nderin qė nė emėr tė Shoqatės, tė mbi 30000 mėrgimtarėve shqiptarė qė jetojnė nė Australinė e largėt dhe nė emrin tim personal sė pari tė ju pėrshėndes me ngrohtėsinė e zemrave tona tė cilat rrahin e kumbojnė pėr atme e pėr fe. Sė dyti tė Ju uroj shėndet tė mirė dhe suksese nė punėn tuaj tė lodhshme baritore qė jeni duke bėrė pėr tė mbajtur dhezur qiririn e kombit dhe tė kulturės sonė kombėtare. kliko pėr mė shumė

 

Nora Komneni - e shoqja e Ivan Cėrnojeviqit

Shkruan prof. Shyqri Nimani, Prishtinė

Nora, e bija fisnikut shqiptar Arianit Komnenit,

u bė grua e Ivan Cėrnojeviqit, themeluesit tė Cetinės   

Familja e Cėrnojeviqėve pėrmendet pėr herė tė parė nė shekullin XIV, anėtarėt mė tė rėndėsishėm tė cilės ishin Stefani (1426-1465), Ivani (1465-1490) dhe Gjergji (1490-1496). Me pushtimin e Cetinės, mė 1499, kryeqyteti i Zetės pėrfshihet nė sanxhakun e Shkodrės, kur edhe pėrfundon sundimi i Cėrnojeviqėve. kliko pėr mė shumė

Kisha nė Dobrec

Nė Dobrec u riparua kisha - monument i trashėgimisė kulturore

Mė 23 korrik 2006 u ba pėrurimi i kishės qi u riparuo nė Dobrec (Ljare, jug-perėndim pej Liqenit t’Shkodėrs, rrethi i Tivarit). Para shum vjetsh kjo kishė kje rrenuo, dridhjet e tokės dhe moti e banė tė veten. Pėrveē 2 familjeve, nji katolike dhe nji myslimane, qi hala jetojnė nė Dobrec, tjerėt e lėshuon katunin, u shpėrdanė n’Tivar, Ulqin, Shtetet e Bashkuome t’Ameriks, kliko pėr mė shumė

Pranvera nė Anė tė Malit 2006

Shkruan Ismet Kallaba

Manifestimi tradicional "Pranvera nė Anė tė Malit"

u mbajt prej 12-14 maj 2006.  

Manifestimi i sivjetshėm ishte nė vazhdėn e manifestimeve tė dy viteve tė mėparshme dhe shpalosi vlerat kulturo-artistike, historike, si dhe turistike tė trevės sė Anės sė Malit.kliko pėr mė shumė

 

Si jetonin tė parėt tanė dikur

 Shtėpitė i kanė pasur nė fillim kasolla tė punuara me thupra e tė veshura me zhukė, tė mbuluara me fryzė ose me kashtė. Mė vonė kanė punuar me gurė dhe gėlqere pėrdhese e kulla, ku nė pėrdhese tė kullave kanė mbajtur bagėtitė, kafshėt shtėpiake tė cilat i kanė pėrdorur pėr nevojat jetėsore: qetė, kalin, gomarin, lopėt, dhentė, dhitė, thitė dhe pulat. Mė vonė, pėr bagėtitė kanė punuar kasolla e jerevia tė veēanta, ku kanė mbajtur gjėnė e gjallė larg shtėpisė.   kliko pėr mė shumė

 

Arbanasi – shestanasit nė Zadar  

Shkruan prof. Dr Jahja Dranēolli*           

             Arbėneshėt zunė vend nė Zarė  (Zadar) tash 280-vjet

Zara (Jadera e hershme, qendėr e liburnėve ilirė, tė detarėve mė tė shquar tė Adriatikut dhe mė gjerė) ruajti vazhdimėsinė iliro-arbėnore-shqiptare edhe gjatė mesjetės sė hershme. Kėtej, kjo vazhdimėsi tradicionale nė Zarė, tėrhoqi vėmendjen e arbėrve (shqiptarėve) gjatė gjithė mesjetės dhe gjatė periudhės sė sundimit turk, njė ēėshtje qė provohet nga dokumente qė dalin  nga arkivi i Zarės. Nė kėto njoftime, si dhe nga dokumentet e mėvonshme theksohet se,  respekti pėr fenė dhe shtypja ekonomike janė shkaqe kryesore, tė cilat shkaktuan mėrgatėn e shestanasve (arbėreshėve, shqiptarėve) nė Zarė (kroatisht Zadar). Njė shkak tjetėr jo shpesh i pėrmendur nė historiografi ėshtė edhe Lufta Turko-Persiane e viteve 1722-1736, pėr tė cilėn Turqia kėrkonte shumė ushtarė pėr nevoja tė veta. Pėrveē kėsaj, po nė atė kohė kliko pėr mė shumė

 

Robert Elsie**

Mrekulli si mbijetoi edhe njė kopje e vetme e Mesharit nė gjuhėn shqipe  

I pari libėr i vėrtetė i shtypur nė shqipe, ose tė paktėn i pari pėr tė cilin kemi dijeni, ėshtė njė pėrkthim prej 188 faqesh i mesharit katolik, domethėnė i lutjeve dhe riteve tė pėrcaktuara qė prifti i lexon gjatė vitit nė meshė, si edhe shumė pjesė tė marra nga librat e lutjeve katolike, psalmet1 dhe litanitė2. Mbasi tė vetmes kopje tė librit qė disponojmė i mungon ballina dhe gjashtėmbėdhjetė faqet e para, pėr fat tė keq atij nuk i dimė as titullin e saktė dhe as vendin e botimit. Nė gjuhėn shqipe njihet pėrgjithėsisht si “Meshari”. Ajo qė dimė ėshtė se ėshtė shkruar nė vitin 1555 nga njė farė Gjon Buzuku, njė klerik katolik nga Shqipėria e Veriut.kliko pėr mė shumė

Hysni Hoxha

 KĖNGA PĖR PERSONALITETET E SHQUARA TĖ KOMBIT TONĖ

 

Nė pėrmbledhjen “Guri i ēarė” tė Ali Podrimjes, nė tė cilėn janė pėrfshirė krijimet poetike pėr Kosovėn, pėrveē preokupimeve tematike pėr tė cilat kemi shkruar (“Koha Ditore”, 19.04.2006), si frymėzim poetik kanė qenė edhe personalitetet e shquara tė historisė sonė kombėtare: Gjergj Kastrioti – Skėnderbeu, Bajram Curri, Isa Boletini dhe Abdul Frashėri.  Nė kėtė pėrmbledhje poetėt tanė mė tepėr i kanė kėnduar trimit guximtar, Bajram Currit.  kliko pėr mė shumė

 

Shasi - qytet i moēėm shqiptar

Shkruan prof. Dr Jahja Dranēolli*                

Nė Shas janė zbuluar edhe shenjat e kulturės ilire.

Rreth 25 km nė veripėrendim prej Ulqinit, edhe sot shihen gėrmadhat e Shasit, qytetit tė humbur, por jo tė harruar, sipėr fshatit me tė njėjtin emėr. Vendorėt e quajnė ‘Kishat’. Janė tė njohura monedhat e prera me emėr tė qytetit; nė njė anė tė monedhės paraqitet fytyra e Shėn Gjon Pagzuesit, mbrojtės i qytetit, kurse nė tjetrėn anė pirgu me mbishkrim ‘Sovaci civitates’. Muri i qytetit duket se formonte njė katėrkėndėsh tė ngushtė dhe tė gjatė nė drejtim tė kurrizit tė malit; pėrfshinte tė dyja faqet e malit. Vihen re dy porta, njėra sipėr fshatit, tjetra te faqja e pjerrtė kah liqeni. Qytetin e plaēkiten mongolėt mė 1242, por ai e mori veten pėrsėri. kliko pėr mė shumė

 

Asfaltimi i rugės Krytha e Ulqinit–Salē

  2000 Komuna e Ulqinit, nė bashkėpunim me USAID–IRD, Ulqinin e ndan nė 6 bashkėsi, ku nė bashkėsinė e III bėjnė pjesė Krruēi, Krytha, Bratica, Salēi, Kollomza, Gjeranat dhe Kodrat. Mė atė rast u caktua njė Kėshillė, ku koordinator u zgjodh Kola’j Preēit Luks Daboviq.    kliko pėr mė shumė

 

Shtozovallet e Shestanit

kliko pėr mė shumė

Kangė gude (lahute) e Shestanit

 

N’fushė t’Udbins

 

N’fushė t’Udbins ka bā vākķ

Kishte ardhė harap’i zķ.

Trim i fortė e mejdānxhi,

Gjikah zānin e ka shtri,

Ēysh Liket deri n’Shqypni.

-Trim, kish thānė, jam vetė si zāna,

kliko pėr mė shumė

 

Duhani rrezikon shėndetin

Shkruan Prim. Dr. Gani Karamanaga

 Tymi i duhanit ėshtė faktor rrezikues pėr shėndetin e njeriut nė tė gjithė botėn.

Fabrikimi i cigareve filloi diku pas Luftės I Botėrore, kur edhe rritet numri i pėrdoruesve tė duhanit, sidomos tė meshkujve. Mbas vitit 1950, zmallohet pėrdorimi i duhanit edhe te femrat, tė cilat kėtė e kuptuan si mėnyrė tė ‘emancipimit’.kliko pėr mė shumė

 

Poezi kliko pėr mė shumė

 

Tė ndryshme kliko pėr mė shumė

 

 

2006

webmaster g@zi